Yeni klinik deney verileri, bir antiviral ilaç olan ensitrelvir‘in COVID-19’un neden olduğu koku ve tat kaybı semptomlarının süresini kısalttığını gösterdi. İlaç, bu semptomları hafifleten ilk ilaçlar arasında yer alıyor ve diğer COVID-19 tedavilerinin aksine, sadece ağır hastalık riski yüksek olan kişilere yönelik değil.
Pandemi döneminin başlarında, COVID-19 yaşayan kişilerin yaklaşık %40 ila %50 kadarı koku ve/veya tat alma duyularında kayıp yaşamıştır.[1] Antiviral bir ilaç olan molnupiravir bu duyuların iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olmaktadır.[2] Ancak, genellikle sadece hastalık riski açısından en savunmasız kişiler bu ilacı alabilmektedir.
Bu durum ensitrelvir için geçerli değildir. Geçen yıl Japonya’da acil durum onayı alan ilaç, risk faktörlerine bakılmaksızın hafif ila orta şiddette semptomlar gösteren bireyler için kullanılabiliyor. İlacın geliştiricisi Japonya’nın Osaka şehrinden Shionogi, henüz Japonya’nın dışında hiçbir ülkede onaylanmamış olan ilacın klinik çalışmalarını sürdürmeye devam ediyor.
Bir deneyde, hafif veya orta derecede COVID-19 semptomları gösteren kişilere 125 veya 250 miligram olmak üzere ensitrelvir veya plasebo verildi. Çalışmanın başlangıcında, katılımcıların %20 kadarı belirli bir düzeyde koku veya tat kaybı yaşadıklarını bildirdi. Tedavinin üçüncü gününden sonra ensitrelvir gruplarında bu tür semptomlar yaşadıklarını bildiren katılımcıların oranı, plasebo grubundaki orandan daha belirgin bir şekilde düşmeye başladı. Yedinci gündeki verilere göre koku veya tat kaybı yaşayan katılımcıların oranı; 250 miligramlık ilaç alan grupta, plasebo grubunda göre %39 daha düşüktü. Tedavi süreci başladıktan üç hafta sonra, bütün gruplardaki katılımcılar benzer semptom değerleri bildirdi.
Bulgular 12 Ekim 2023 tarihinde; Boston, Massachusetts’te bulaşıcı hastalık uzmanları ve epidemiyologların bir araya geldiği IDWeek etkinliğinde sunuldu. Japonya’nın Toyoake şehrindeki Fujita Sağlık Üniversitesinde bulaşıcı hastalık araştırmacısı ve çalışmanın araştırmacılardan birisi olan Yohei Doi, konu hakkında şunları söylüyor:
Pek çok kişi en sonunda kendi kendine zamanla iyileşecektir. Ancak, biliyoruz ki bazı kişilerin koku ve tat ile ilgili sorunları uzun vadeli.
Belirgin Bir Semptom Azalıyor!
Koku ve tat almaya yönelik sorunlar, pandeminin ilk dönemlerine göre artık daha az yaygın.[3] Maryland’in Baltimore şehrinde yer alan Johns Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezinde bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Amesh Adalja, konu hakkında şunları söylüyor:
Omicron varyantları baskın hale geldiğinden beri tat ve koku kaybı giderek daha görülmeye başladı. Ancak, hâlâ görülmeye devam ediyor ve keyif kaçırıcı bir semptom.
Adalja; bu yılın başlarında Shionogi’nin ensitrelvir’in COVID-19 semptomlarını yaklaşık bir gün kısalttığını bildirdiğini, bunun öne çıkan bir özellik olduğunu vurguluyor ve şunları ekliyor:
Amacımız sadece şiddetli hastalığı, hastaneye yatışı ve ölümü en aza indirmek değil. Aynı zamanda, bir enfeksiyonun insanların faaliyetlerinde yarattığı aksamayı da en aza indirmeyi hedefliyoruz.